Dnia 20 listopada 2024 roku w sprawie prowadzonej pod sygnaturą III CZP 20/23 Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów podjął uchwalę, zgodnie z którą niepodjęcie uchwały wspólnoty mieszkaniowej z powodu nieuzyskania większości głosów właścicieli lokali popierających uchwałę nie może prowadzić do uwzględnienia powództwa na podstawie art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali.
Uchwała została podjęta na skutek postanowienia SN o przekazaniu do rozstrzygnięcia powiększonemu składowi Sądu Najwyższego zagadnienia prawnego obejmującego pytanie, czy w przypadku, gdy większość właścicieli lokali nie wyraziła zgody na podjęcie określonej czynności przez właściciela lokalu, doszło w tym zakresie do podjęcia uchwały (tzw. uchwały negatywnej) w rozumieniu art 23 ust 2 i art 25 ust 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali. W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że w dotychczasowym orzecznictwie i doktrynie wyróżnić można dwa przeciwstawne stanowiska odnoszące się do tak zwanych „uchwał negatywnych”. Pierwsze z nich kwestionuje koncepcję uchwał negatywnych. Według tego zapatrywania uchwałę stanowi wyłącznie akt podjęty w sposób pozytywny, tj. poprzez oddanie za uchwałą wymaganej większości głosów właścicieli lokali. Nieoddanie większości głosów za uchwałą nie prowadzi do podjęcia uchwały o treści przeciwnej poddanemu pod głosowanie projektowi uchwały. Nie można w takim przypadku przyjąć domniemania, że doszło do podjęcia uchwały o treści przeciwnej do treści głosowanej uchwały. Uchwała wówczas nie istnieje, a tym samym nie podlega zaskarżeniu do sądu na podstawie art. 25 u.w.l. lokali. O podjęciu uchwały negatywnej można mówić wyłącznie wtedy, gdyby projektem uchwały objęto jakąś negatywną treść (np. odmowę zgody), a większość głosujących opowiedziałaby się za tak negatywnie sformułowanym projektem uchwały. Według drugiego stanowiska, sytuacja w której większość członków wspólnoty mieszkaniowej głosuje przeciw uchwale sformułowanej w sposób pozytywny (np. „wyraża zgodę”) dochodzi do podjęcia tzw. uchwały negatywnej (np. niewyrażającej zgody), co umożliwia zaskarżenie takiej uchwały na podstawie art. 25 ust. 1 u.w.l. Stanowisko to nie ogranicza zatem prawa zaskarżania uchwał jedynie do tych, które pozytywnie rozstrzygają daną kwestię. Nie ma znaczenia negatywny czy pozytywny sposób sformułowania uchwały dla oceny skutecznego przyjęcia uchwały.
W podjętej uchwale skład 7 sędziów Sądu Najwyższego opowiedział się za pierwszym z ww. stanowisk, a orzeczenie to może mieć praktyczne implikacje nie tylko dla wspólnot mieszkaniowych, ale także dla spółek prawa handlowego czy spółdzielni.